Kalsiyum polisülfür (CaSₓ) genellikle sarımsı ila kırmızımsı bir sıvı formda bulunur ve özellikle tarım ve endüstride çeşitli kullanım alanlarına sahiptir. İşte başlıca kalsiyum polisülfür kullanım alanları:
🔹 Tarımda Kullanımı
-
Fungisit ve Akarisit:
-
Özellikle kışlık ilaçlama amacıyla kullanılır.
-
Bağ, meyve ağaçları, zeytinlikler ve sebzelerde mantar hastalıkları (külleme, kara leke, pas) ve zararlılar (kırmızı örümcek, kabuklu bit vs.) ile mücadelede kullanılır.
-
Organik tarımda da kullanılabilir.
-
-
Toprak sterilizasyonu:
-
Toprakta bulunan bazı patojenleri öldürmek amacıyla uygulanabilir.
-
🔹 Endüstride Kullanımı
-
Ağartıcı (Bleaching Agent):
-
Kağıt ve tekstil sanayinde ağartma işlemleri için kullanılır.
-
-
Atık su arıtımı:
-
Ağır metalleri çöktürmekte etkilidir (örneğin, cıva, arsenik gibi toksik metallerle reaksiyona girerek çökelti oluşturur).
-
Sülfür içeriği sayesinde indirgeme (reduction) ajanı olarak görev yapar.
-
-
Koku giderici:
-
Özellikle kükürt bileşiklerinden kaynaklanan kötü kokuların giderilmesinde kullanılır.
-
🔹 Diğer Kullanım Alanları
-
Deri sanayi:
-
Derinin işlenmesinde tüy giderici olarak kullanılır (özellikle kireç ile birlikte).
-
-
Metal yüzey işlemleri:
-
Pas temizleme ve yüzey hazırlama işlemlerinde de yer alabilir.
-
⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Cilt ve gözle temasından kaçınılmalı, koruyucu ekipman kullanılmalıdır.
-
Aşındırıcı ve tahriş edici olabilir.
-
Uygulama sırasında ortamın iyi havalandırılmış olması gerekir.
-
1. Zirai İlaç ve Tarım Uygulamaları
-
Fungisit ve akarisit olarak kullanılır. Özellikle meyve ağaçları ve bağcılıkta mantar hastalıklarını (külleme, kara leke vb.) önlemek için püskürtme solüsyonu şeklinde kullanılır.
-
Kalsiyum polisülfür, kireç ve kükürt karışımıyla elde edilen geleneksel “kükürtlü kireç bulamacı”nın ana bileşenidir.
2. Çevre ve Atık Su Arıtımı
-
Ağır metallerin (özellikle cıva, kadmiyum, kurşun) çöktürülmesinde kullanılır. Bu metallerle suda çözünmeyen sülfür bileşikleri oluşturur, böylece ayrıştırılmaları sağlanır.
-
Endüstriyel atık suyun koku giderimi ve pH dengesi için de uygulanabilir.
3. Deri Sanayii
-
Deri tabaklama işlemlerinde tüylerin temizlenmesi (unhairing) için kullanılır. Kıl dökme ve yumuşatma işlemlerinde alkalin yapısı nedeniyle oldukça etkilidir.
-
Sülfürlü yapısı, organik maddeleri parçaladığı için bu alanda yaygın kullanıma sahiptir.
4. İnorganik Kimyasal Üretimi
-
Sülfür bileşiklerinin üretiminde ara madde olarak görev alır.
-
Örneğin, kükürtlü sabunların üretimi veya bazı özel polimerlerin modifikasyonu gibi işlemlerde rol oynar.
5. Madencilik ve Metalürji
-
Cevherden metalin çıkarılması sırasında flotasyon işlemleri için yardımcı reaktif olarak kullanılabilir.
-
Özellikle sülfit cevherlerinin işlenmesinde, bazı metallerin çöktürülmesi veya ayrıştırılması için uygulanır.
6. Koku Giderici ve Dezenfektan Uygulamaları
-
Organik maddelerin bozunmasından kaynaklanan kötü kokuları nötralize edebilir.
-
Bakteri ve mantarların bazı türlerine karşı antimikrobiyal etkisi olduğundan ahırlar, gübre depoları gibi yerlerin temizliğinde kullanılır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Alkalin ve reaktif bir madde olduğundan insan sağlığı için tahriş edici olabilir. Özellikle göz, deri ve solunum yolları ile temasından kaçınılmalıdır.
-
Depolama sırasında nem ve asitlerle teması önlenmelidir, aksi takdirde toksik gazlar (örneğin H₂S) açığa çıkabilir.
-
Kalsiyum polisülfür (CaSₓ) kullanılarak ağır metal arıtımı, çevresel mühendislikte özellikle endüstriyel atıksuların veya kontamine toprakların temizlenmesinde etkili bir yöntemdir. Bu süreç genellikle kimyasal indirgeme ve çöktürme (precipitation) prensiplerine dayanır.
1. Kalsiyum Polisülfür Nedir?
Kalsiyum polisülfür, genellikle kükürt (S) ile kalsiyum hidroksit (Ca(OH)₂) veya kalsiyum oksit (CaO) reaksiyonundan elde edilen, güçlü bir indirgeme ajanıdır. Suda çözündüğünde hidropolysülfit iyonları ve sülfür bileşikleri açığa çıkar.
2. Arıtım Mekanizması
Ağır metaller suda çözünmüş iyonlar halinde bulunur (örneğin, Pb²⁺, Cd²⁺, Hg²⁺, Zn²⁺). Kalsiyum polisülfür bu metal iyonlarıyla reaksiyona girerek çözünmeyen metal sülfür çökeltileri oluşturur:
Genel Reaksiyon:
Burada “Me” ağır metal iyonunu temsil eder. Oluşan metal sülfürler (ör. PbS, HgS) genellikle çok düşük çözünürlük katsayısına (Ksp) sahip olduklarından katı halde çökerler ve sudan ayrılabilirler.
3. Uygulama Adımları
a. pH Ayarı
-
Sülfür çökelmesi için alkali ortam gereklidir. pH genellikle 9-11 aralığına ayarlanır.
-
Gerekirse kireç (Ca(OH)₂) veya sodyum hidroksit (NaOH) ile pH yükseltilir.
b. Kalsiyum Polisülfür Dozajı
-
Metal iyonlarının konsantrasyonuna göre optimum doz belirlenir.
-
Genellikle sıvı formda (solüsyon) uygulanır.
c. Karıştırma ve Reaksiyon Süresi
-
Kimyasalın ağır metallerle tam tepkimeye girmesi için 30-60 dakika karıştırma gerekebilir.
d. Çöktürme ve Ayırma
-
Oluşan metal sülfür çökelleri tortu havuzlarında veya çöktürme tanklarında bekletilerek ayrılır.
-
Ardından filtrasyon veya çamur susuzlaştırma yapılabilir.
4. Avantajları
-
Çok düşük çözünürlükte sülfür bileşikleriyle yüksek arıtım verimi (%99+).
-
Cıva (Hg), kurşun (Pb), kadmiyum (Cd) gibi metaller için özellikle etkilidir.
-
Sülfür iyonları redoks potansiyelini düşürerek metal iyonlarını indirger.
5. Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Fazla dozaj, çevresel risk oluşturabilecek serbest sülfür veya kükürt bileşikleri bırakabilir.
-
Sülfür bileşikleri anaerobik koşullarda H₂S (hidrojen sülfür) gazı çıkarabilir — zehirli ve kokuludur.
-
Doğru pH ve karıştırma çok kritiktir.
6. Kullanım Alanları
-
Metal kaplama ve madencilik endüstrisinin atık suları
-
Toprak iyileştirme (özellikle kurşun veya arsenik kontaminasyonu)
-
Göl ve dere çökeltilerinin arıtılması
- DMRSÜREN KİMYA LTD ŞTİ
- 02164421200-0532 5466184
-
-
